Skutki wdrożenia normy ISO 9712 dla kursantów i inspektorów NDT
Od 2025 roku GIT Gliwice – Ośrodek Certyfikacji wdrożył zapisy nowej normy PN-EN ISO 9712. W zakresie certyfikacji personelu NDT pojawiają się w związku z tym trzy główne zmiany, które opisujemy poniżej.
Najlepiej prześledzić je na podstawie nowej wersji wniosku o certyfikację FP-46, który towarzyszy wszelkim kursom, rozszerzaniu uprawnień, odnowieniom i recertyfikacjom.
1. Egzamin przy odnowieniu certyfikatu?
Dotychczas odnowienie certyfikatu po 5 i 15 latach odbywało się na podstawie informacji w przesłanym do Gliwic wniosku FP-46. Należało tam opisać praktykę, potwierdzając ją przez przełożonego lub weryfikatora.

Od 2025 roku do odnowienia konieczny jest dodatkowy, krótki egzamin praktyczny. Zależnie od zakresu uprawnień (mono – multisektor), ocenia się na nim jedną (złącze spawane) lub dwie próbki (złącze + odlew/odkuwka).
Na egzaminie odnawiającym nie pisze się instrukcji.
Egzaminu można uniknąć zbierając 100 punktów w tzw. ustrukturyzowanym systemie punktów. System ten opisany jest w Załączniku C normy 9712.

W skrócie chodzi o dokumentowanie dla danej metody przez 5 lat m. in.:
- prowadzenie badań NDT (2/dzień, max 95);
- szkolenia teoretyczne (1/dzień, max 15)
- szkolenia praktyczne (1/dzień, max 25)
- uczestnictwo w działalności badawczej (1/tydzień, max 60)
- uczestnictwo w seminariach (1/dzień, max 10)
- prelekcje, publikacje (1/prelekcja/publikacja, max 15)
- członkostwo w stowarzyszeniu związanym z NDT (1/członkostwo, max 5)
- nadzór nad personelem NDT (2/podpieczny, max 30)
Dokumentację stanowi dziennik badań oraz zaświadczenia szkoleń, seminariów, uczestnictwa w organizacjach, kopie publikacji itp. które przesyła się przy odnowieniu razem z wnioskiem FP-46.
Przykładowo: jeżeli przez 5 lat regularnie prowadzi się badania w danej metodzie i zapisuje się je w dzienniku (max 25 pkt. rocznie), wystarczy co roku uczestniczyć w seminarium/konferencji NDT aby zebrać brakujące do setki 5 punktów. Można też raz na 5 lat odbyć 5-dniowe szkolenie praktyczne.
W dniu publikacji różnica kosztów pomiędzy odnowieniem punktowym, a egzaminem odnawiającym wynosi netto 250,00 zł (850/1100). Należy zatem zastanowić się czy poświęcić czas na zbieranie punktów czy godzinny, nieco droższy egzamin.
2. Zmiana oznaczeń monosektora i multisektora
Tutaj sprawa jest kosmetyczna.

Dotychczasowe oznaczenie monosektora “PW” zmienia się na “m”, a oznaczenie multisektora “PE” zmienia się na “s”.
Oczywiście certyfikaty zawierające stare oznaczenia nie muszą być wymieniane. Oznaczenia te pojawią się na nowych wersjach po certyfikacji początkowej, odnowieniu lub recertyfikacji.
3. Długość deklarowanej praktyki
Tutaj mamy dwie zmiany.
Przy certyfikacji początkowej, dotychczas deklarowana praktyka dla osób z wykształceniem średnim i wyższym była różna dla metod VT (min. 4 miesiące) i MT/PT (min. 6 miesięcy).
Mięliśmy również minimalną praktykę dla osób z wykształceniem zasadniczym technicznym na poziomie 18 miesięcy.

Obecne przepisy po pierwsze zrównują osoby z wykształceniem technicznym zasadniczym, średnim i wyższym. Po drugie wymagana praktyka ulega zmniejszeniu do 75 dni (15 dni dla stopnia pierwszego + 60 dni dla stopnia drugiego).
Kilka słów na koniec
W poniższym artykule opisano zmiany dla najpopularniejszych kursów badań NDT stopnia 1+2: VT (wizualne), PT (penetracyjne) i MT (magnetyczno-proszkowe).
Dla kursów badań UT (ultradźwiękowe), RT2-ORS (ocena radiogramów spawalniczych) i dla stopnia 3., zmiany są podobne ale mogą się nieco różnić.
Zachęcamy do kontaktu z naszym Ośrodkiem Szkoleniowym w przypadku wątpliwości i pytań. Pełen harmonogram szkoleń NDT (i nie tylko) znajduje się zakładce “Kursy NDT“